Jesteś pracodawcą i Twój pracownik uległ wypadkowi w pracy… i zadajesz sobie pytanie co dalej z tym fantem…to dobrze trafiłeś, ponieważ to artykuł dla Ciebie. A zaczynając od początku….
Zacznijmy od definicji wypadku przy pracy…
Wypadek przy pracy, to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą (art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych):
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ (art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych):
- w czasie podróży służbowej, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań;
- podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony;
- przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.
Pracodawca w świetle przepisów Kodeksu pracy w chwili zaistnienia wypadku przy pracy ma obowiązek:
- Podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie,
- Ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku,
- Zastosować odpowiednie środki zapobiegających podobnym wypadkom.
Podstawowym dokumentem prawnym dotyczącym badania wypadków jest Rozporządzenie Ministra
z 1 lipca 2009r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. nr 105, poz. 870), które określa sposób i tryb postępowania przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposób ich dokumentowania, a także zakres informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy i skład zespołu powypadkowego.
Pierwszym krokiem po powzięciu informacji o zaistnieniu wypadku jest powołanie zespołu powypadkowego, obowiązek ten ciąży na pracodawcy. Skład zespołu powypadkowego zawsze jest dwuosobowy (patrz rys. 1)
Natomiast jeżeli dalej pracodawca nie może spełnić obowiązku utworzenia zespołu powypadkowego w składzie dwuosobowym, ze względu na małą liczbę zatrudnionych pracowników, okoliczności i przyczyny wypadku ustala zespół, w którego w skład wchodzi pracodawca oraz specjalista bhp spoza zakładu pracy.
Do czasu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku pracodawca ma obowiązek zabezpieczyć miejsce wypadku w sposób wykluczający:
-
- dopuszczenie do tego miejsca osób nie powołanych;
- uruchamianie bez koniecznej potrzeby maszyn i innych urządzeń technicznych, które w związku z wypadkiem pozostały wstrzymane
- dokonywanie zmiany położenia maszyn i innych urządzeń technicznych, jak również zmiany położenia innych przedmiotów, które spowodowały wypadek lub pozwalają odtworzyć jego okoliczności)
Jeżeli zespół powypadkowy na postawie wstępnych ustaleń uważa, że jest to wypadek zbiorowy, ciężki lub śmiertelny należy powiadomić (najlepiej telefonicznie, a później pisemnie) właściwego inspektora pracy i prokuratora.
Uwaga!!!
Zespół powypadkowy prowadzi dochodzenie bez względu na to czy wypadek ma ewidentne znamiona wypadku przy pracy, czy też nie. Dopiero dochodzenie powypadkowe ma dać podstawy do kwalifikacji zdarzenia. Kwalifikacji zdarzenia jako wypadku przy pracy dokonuje tylko i wyłącznie zespół powypadkowy. Natomiast pracodawca ma prawo nie zgodzić się z ustalaniami zespołu powypadkowego zapisanymi w protokole i skierować ten dokument do wprowadzenia w nim poprawek, bowiem to pracodawca zatwierdza protokół i odpowiada za zawarte w nim stwierdzenia, w tym uznanie za wypadek przy pracy.
A teraz praca zespołu powypadkowego… w ciągu 14 dni od powzięcia informacji o zdarzeniu zespół powypadkowy powinien:
1) dokonać oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn, innych urządzeń technicznych, urządzeń ochronnych oraz zbadać warunki wykonywania pracy i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku,
2) sporządzić szkic lub wykonać fotografię miejsca wypadku – jeśli jest to konieczne,
3) wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala,
4) zebranie informacji dotyczących wypadku od świadków wypadku
5) zasięgnąć opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii innych specjalistów, w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku,
6) zebrać inne dowody dotyczące wypadku,
7) dokonać kwalifikacji prawnej wypadku (czy badanie zdarzenie jest wypadkiem przy pracy czy tez nie jest wypadkiem przy pracy),
8) określić wnioski i środki profilaktyczne,
9) sporządzić protokół powypadkowy:
- po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku
- nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku
10) zapoznać poszkodowanego z treścią protokołu przed jego zatwierdzeniem i jednocześnie pouczyć poszkodowanego (lub jego rodzinę w przypadku wypadku śmiertelnego) o przysługującym mu prawie do zgłoszenia uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole.
Dokumentacja, która jest wymagana przy postępowaniu:
-
- protokół powypadkowy
- rejestr wypadków
- statystyczna karta wypadku
- Zaświadczenie o stanie zdrowia poszkodowanego – druk OL-9 (dostępny na stronie ZUS)
- Wniosek do ZUS o odszkodowanie
Zatwierdzenie i doręczenie protokołu powypadkowego:
-
- Pracodawca zatwierdza protokół powypadkowy nie później niż w ciągu 5 dni od dnia jego sporządzenia przez zespół powypadkowy,
- Pracodawca zwraca nie zatwierdzony protokół, jeżeli do treści protokołu zostały zgłoszone zastrzeżenia przez poszkodowanego lub członków rodziny zmarłego pracownika albo protokół nie odpowiada warunkom określonym w rozporządzeniu,
- Pracodawca zatwierdza protokół i niezwłocznie doręcza go:
- poszkodowanemu lub członkom rodziny zmarłego pracownika
- właściwemu inspektorowi pracy – gdy protokół dotyczy wypadku śmiertelnego, ciężkiego i zbiorowego
- Pracodawca przechowuje przez 10 lat protokół powypadkowy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową.
Pracodawca prowadzi rejestr wypadków, który powinien zawierać:
- imię i nazwisko poszkodowanego
- miejsce i datę wypadku
- informacje dotyczące skutków wypadku dla poszkodowanego
- datę sporządzenia protokołu powypadkowego
- stwierdzenie czy wypadek jest wypadkiem przy pracy
- datę przekazania wniosku do ZUS
- liczbę dni niezdolności do pracy
- inne informacje, niebędące danymi osobowymi, których zamieszczenie w rejestrze jest celowe, w tym wnioski i zalecenia profilaktyczne zespołu powypadkowego
Statystyczna karta wypadku
- Statystyczną kartę wypadku przy pracy sporządza się (w 2 egzemplarzach) na podstawie zatwierdzonego protokołu powypadkowego, w którym stwierdzono, że wypadek jest wypadkiem przy pracy lub wypadkiem traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy.
- Jeden egzemplarz statystycznej karty wypadku przy pracy, z wyjątkiem jej części II (uzupełniającej), pracodawca przekazuje do urzędu statystycznego właściwego dla województwa, na którego terenie znajduje się siedziba pracodawcy, w terminie do 15 dnia roboczego miesiąca następującego po miesiącu, w którym został zatwierdzony protokół powypadkowy.
- Wypełnioną część II statystycznej karty wypadku przy pracy pracodawca przekazuje nie później niż z upływem 6 miesięcy od daty zatwierdzenia protokołu powypadkowego.
- Drugi egzemplarz statystycznej karty wypadku przy pracy pracodawca przechowuje przez 10 lat.
Podsumowując artykuł na temat wypadków przy pracy, można stwierdzić, że jest to bardzo ważny dokument, który ma znaczenie prawne dla poszkodowanego (w aspekcie uzyskania świadczeń, a także zachowania dobrego imienia) oraz dla osób wskazanych jako „winne” wypadku przy pracy w aspekcie ewentualnych sankcji dyscyplinarnych czy nawet karnych, jak i dla pracodawcy (kwestia odpowiedzialności pracodawcy za bezpieczeństwo swoich pracowników oraz ponoszenia wszystkich kosztów materialnych i niematerialnych wypadku przy pracy). Z tych względów badanie wypadków należy przeprowadzić bardzo starannie i w sposób rzetelny. Korzystając z usług BHP oferowanych przez WICENERGIA masz pewność, że postępowanie powypadkowe będzie przeprowadzone od A do Z zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Polish